Μέσα από την έρευνα “Cyprus Gen Z – career insights” που πραγματοποίησε η RSM Cyprus σε συνεργασία με φοιτητές του τμήματος Χρηματοοικονομικής, Λογιστικής και Διοικητικής Επιστήμης του ΤΕΠΑΚ συμπεραίνεται ότι η νέα γενιά, λόγω και των ερεθισμάτων που έχει από το εξωτερικό, αποζητά work life balance από τα πρώτα στάδια της επαγγελματικής της καριέρας, δηλαδή έναν συνδυασμό καλών απολαβών, οικονομικής σταθερότητας, ευέλικτου ωραρίου (flexible working hours) και υβριδικής εργασίας (work from home), χωρίς επώδυνες θυσίες σε προσωπικό και οικογενειακό επίπεδο.

Η έρευνα “Cyprus Gen Z – career insights” έγινε από την εταιρεία σας σε συνεργασία με φοιτητές του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου για να διαπιστωθεί σε τι οφείλεται η δυσκολία που αντιμετωπίζει ο κλάδος των ελεγκτών - λογιστών στην Κύπρο για την προσέλκυση νέων ταλέντων. Κάποια από τα βασικά συμπεράσματα που καταγράφηκαν στην έρευνα είναι ότι η νέα γενιά έχει ως προτεραιότητα τις μελλοντικές απολαβές της και την οικονομική σταθερότητα. Σας εξέπληξε αυτό; Δεν ήταν αναμενόμενο;

Ομολογώ ότι η συγκεκριμένη προτεραιότητα όπως την αναφέρατε δεν είναι κάτι που εγώ προσωπικά δεν ανέμενα. Είναι νομίζω λογικό και αναμενόμενο η κάθε γενιά να δίνει προτεραιότητα στο κριτήριο των οικονομικών απολαβών που θα έχει από μία εργοδότηση. Αυτό σίγουρα δίνει λύσεις στους τρόπους που μπορούν να προχωρήσουν τη ζωή τους και να φτιάξουν το δικό τους μέλλον και οικογένεια.

Από την άλλη πλευρά, όλοι θα πρέπει να αντιληφθούν ότι στις υγιείς επιχειρήσεις ο συσχετισμός των απολαβών των εργοδοτουμένων θα πρέπει να είναι απόλυτα συνυφασμένος με την απόδοση και προσφορά του καθενός μέσα στην επιχείρηση. Είναι απόλυτα λογικό νομίζω κάποιος ο οποίος έχει τελειώσει τις σπουδές του να ψάχνει να βρει το επόμενο βήμα που θα τον βοηθήσει να ξεκινήσει την επαγγελματική του πορεία. Αυτό που χρειάζεται σε εκείνο το στάδιο, κατά τη δικιά μου ταπεινή άποψη, είναι υγιές περιβάλλον εργασίας, καθοδήγηση και απόκτηση εμπειριών. Όλα τα υπόλοιπα θα έρθουν φυσιολογικά από μόνα τους στην πορεία.

Τα προηγούμενα χρόνια δεν ήταν το ίδιο κριτήριο που καθόριζε τις αποφάσεις των νέων για επιλογή επαγγέλματος ή εργοδότη; Θεωρείτε πως άλλαξε κάτι στις μέρες μας;

Ως ένας άνθρωπος ο οποίος ξεκίνησε την επαγγελματική του πορεία πριν κάποιες δεκαετίες, έχω δει και ζήσει σε διάφορες φάσεις τον τρόπο που οι νέοι σκέφτονταν και έβαζαν προτεραιότητες στην επιλογή του επαγγέλματος ή του εργοδότη τους. Παλαιότερα, όπως έχω πει και πιο πάνω, προτεραιότητα όλων ήταν να εργοδοτηθούν σε έναν οίκο ο οποίος να μπορεί μέσα από τη μεθοδολογία και τις διαδικασίες που ακολουθεί, να δώσει όσο το δυνατό περισσότερες εμπειρίες και γνώσεις.

Αυτά ήταν τα κέρδη που μπορούσε κάποιος να αποκομίσει σε εκείνο το στάδιο και να τα χρησιμοποιήσει στην πορεία για την εξασφάλιση καλύτερης θέσης, σε ακόμη καλύτερο εργοδότη και να κτίσει έτσι την επαγγελματική του καριέρα.

Θεωρώ πως κάτι τέτοιο σήμερα δεν είναι ανάμεσα στις προτεραιότητες που θέτουν οι νέοι μας. Οι λόγοι μπορεί να είναι πάρα πολλοί και ο καθένας να έχει τη δικιά του ιδιαίτερη σημασία. Ίσως οι φιλοδοξίες, με την καλή πάντα έννοια της λέξης, ίσως το αυξημένο κόστος ζωής ή ακόμα και τα ερεθίσματα που παίρνει η νέα γενιά από το εξωτερικό, την έχει ωθήσει να αλλάξει τον τρόπο σκέψης και τις προτεραιότητες της.

 Τα τελευταία χρόνια η πρόθεση των νέων για 

 εργοδότηση σε εταιρείες παροχής 

 επαγγελματικών υπηρεσιών είναι 

υπερβολικά περιορισμένη. 

Διαπιστώνετε να έχουν διαφοροποιηθεί οι οικονομικοί όροι εργοδότησης λογιστών – ελεγκτών ή αποφοίτων οικονομικών σπουδών στις μέρες μας, σε σχέση με τις απολαβές και τις προοπτικές τους παλαιότερα; Αμείβονται λιγότερο καλά σήμερα οι νέοι λογιστές-ελεγκτές;

Δεν θεωρώ ότι τα πιο πάνω ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Αντίθετα, θα έλεγα ότι η εργοδότηση νέων λογιστών – ελεγκτών, σήμερα, γίνεται με ευνοϊκότερους και καλύτερους όρους από ό,τι στο παρελθόν. 

Αυτό που έχει αλλάξει είναι οι ανάγκες της νέας γενιάς, οι δικές της φιλοδοξίες και αυτό είναι κάτι το οποίο θα πρέπει ως εργοδότες και να αποδεχτούμε και να αντιμετωπίσουμε ως γεγονός.

Διαβάζουμε στη μελέτη ότι η νέα γενιά επιζητεί ευέλικτους εργασιακούς όρους. Έχει διαφανεί μέσα από τις απαντήσεις των φοιτητών τι εννοούν με τους «ευέλικτους εργασιακούς όρους»; Σχετίζονται με τη φυσική παρουσία στον χώρο εργασίας ή τις ώρες εργασίας ημερησίως ή εβδομαδιαίως;

Αυτό το οποίο διαφαίνεται μέσα από τη μελέτη, χρησιμοποιώντας τον όρο «ευέλικτοι εργασιακοί όροι», είναι ουσιαστικά ένα μείγμα ωφελημάτων, το οποίο η νέα γενιά επιζητεί να έχει στην εργασία της, πέραν του μισθού και άλλων οικονομικών απολαβών. Αυτό συμπεριλαμβάνει την παροχή ευέλικτου ωραρίου (flexible working hours), καθώς επίσης και υβριδική εργασία (work from home).

Πέραν αυτών που έχω αναφέρει πιο πάνω, επιγραμματικά θα έλεγα ότι η νέα γενιά επιζητεί να έχει και κάποια άλλα πρόσθετα ωφελήματα από την εργασία της, όπως για παράδειγμα τις ευκαιρίες εργοδότησης στο εξωτερικό, για απόκτηση πρόσθετων εμπειριών, τη συνεχή λήψη σχολίων που να σχετίζονται με την απόδοσή τους στην εργασία, ή ακόμα και την παροχή εκπαίδευσης σε προγράμματα που σχετίζονται με την εργοδότηση τους.

Στα συμπεράσματα αναφέρεται ότι «η Γενιά Ζ επικεντρώνεται περισσότερο στην ψυχική υγεία, την κοινωνική επιρροή και την προσωπική ανάπτυξη». Αυτό μας παραπέμπει σε παράπονα που ακούμε από εργοδότες, σε διάφορους επιχειρηματικούς κλάδους, ότι σημαντικό μέρος των νέων σήμερα, στην Κύπρο και αλλού, είναι λιγότερο πρόθυμο να κάνει θυσίες σε προσωπικό και οικογενειακό επίπεδο, έναντι μιας επαγγελματικής ανέλιξης. Π.χ. δεν είναι πρόθυμο να εργάζεται 10-12 ή περισσότερες ώρες. Είναι κοντά στην πραγματικότητα αυτή η εκτίμηση;

Είναι γεγονός ότι η εκτίμηση αυτή δεν είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα που βλέπουμε, γιατί η νέα γενιά, λόγω και των ερεθισμάτων που έχει, αποζητά work life balance. Να τονίσω όμως εδώ ότι προσωπικά δεν είμαι της άποψης ότι για να πετύχει κάποιος τους στόχους του επαγγελματικά χρειάζεται να δουλεύει τόσες πολλές ώρες. Αυτό έρχεται μόνο μέσα από την ποιοτική εργασία, τον χαρακτήρα του και μέσω άλλων θετικών στοιχείων που προσμετρά ένας εργοδότης.

Από την άλλη πλευρά, δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε την πραγματικότητα, ότι σε κάποιες συγκεκριμένες χρονικές περιόδους ενδέχεται πάντοτε να υπάρξει η ανάγκη για εργασία κάποιων ωρών, πέραν του κανονικού ωραρίου. Αυτό γίνεται για τη σωστή και έγκαιρη εξυπηρέτηση των πελατών, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που υπάρχουν καταληκτικές ημερομηνίες για την παράδοση εργασίας, έστω και αν αυτό δεν αποτελεί επιλογή ή πολιτική του οποιουδήποτε οίκου.

Τα αποτελέσματα της έρευνας αναφέρουν ότι ένα μικρό ποσοστό των φοιτητών (7%) του κλάδου γνωρίζουν ότι θα εργαστούν σε εταιρεία παροχής υπηρεσιών διασφάλισης και ελέγχου, φορολογικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών. Θα θέλαμε να μας σχολιάσετε λίγο το αποτέλεσμα αυτό. Που πιστεύετε ότι οφείλετε;

Αυτό το πολύ μικρό ποσοστό που αναφέρεται πιο πάνω, είναι πραγματικά απογοητευτικό για εμένα. Δεν θα πω όμως ότι εκπλάγηκα όταν το είχα δει, γιατί απλούστατα τα τελευταία χρόνια η πρόθεση των νέων για εργοδότηση σε εταιρείες παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών είναι υπερβολικά περιορισμένη.

Αυτό πιστεύω οφείλεται σε διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων το πιεστικό ωράριο εργασίας, ιδιαίτερα στις αρχές του κάθε έτους, το οποίο, σε συνδυασμό με την ανάγκη να διαβάσουν και να προετοιμαστούν για επαγγελματικές εξετάσεις, τους δημιουργεί πρόσθετο άγχος και πίεση.

Ταυτόχρονα, η παρουσία στην Κύπρο πολλών εταιρειών σε άλλους τομείς, οι οποίες προσφέρουν πολύ καλύτερους όρους εργοδότησης, απορροφούν τους νέους μας, αφού με αυτό τον τρόπο μπορούν να πετύχουν αυτό που πραγματικά ζητούν, το οποίο είναι λιγότερη πίεση στην εργασία και καλύτερη αμοιβή.

Πώς θα αξιοποιηθούν από την RSM Cyprus τα πορίσματα της έρευνας για να αυξηθεί το ενδιαφέρον εργοδότησης νέων στον τομέα σας;

Τα αποτελέσματα της έρευνας θα πρέπει να τύχουν λεπτομερούς ανάλυσης από όλους τους εμπλεκόμενους, τόσο τους εργοδότες, όσο και τους νέους που ζητούν εργασία. 

Το ζητούμενο πάντοτε θα πρέπει να είναι οι δυο διαφορετικές απόψεις να συναντηθούν κάπου.

Από τη δική μας πλευρά, ως RSM Cyprus, έχουμε ήδη μελετήσει τα αποτελέσματα της έρευνας, ούτως ώστε να αξιολογήσουμε/κατανοήσουμε τις ανάγκες και τις προτεραιότητες της νέας γενιάς και εν συνεχεία να εξετάσουμε τρόπους με τους οποίους εμείς ως εργοδότες θα μπορούμε να συνεργαστούμε με τη νέα γενιά.