Η διαχρονική εξέταση της παγκόσμιας οικονομικής ιστορίας αποκαλύπτει το ότι η οικονομία δεν παραμένει ποτέ στάσιμη, καθώς όλα τα σημαντικά μεγέθη της, όπως το επίπεδο του εισοδήματος, των τιμών, της απασχόλησης, των εξαγωγών, και η συνολική οικονομική δραστηριότητα, με κύρια έκφανση την επιχειρηματική δραστηριότητα, μεταβάλλονται στη διάρκεια του χρόνου, έτσι ώστε να παρατηρούνται διαδοχικά ανοδικές, σταθερές και καθοδικές περίοδοι οικονομικής δραστηριότητας. 

Η ως άνω περιγραφείσα συμπεριφορά της οικονομικής δραστηριότητας εκφράζεται έντονα και στους καιρούς μας. Επί τουλάχιστον 18 έτη, με σημείο έναρξης την πτώση του τείχους του Βερολίνου (1989) έως και το 2007, τόσο η παγκόσμια οικονομία όσο και η οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσίαζε ιδιαιτέρως υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, κυρίως λόγω της επανάστασης της πληροφορικής. Αυτή η περίοδος έντονης ανάπτυξης έδωσε τη θέση της στην χρηματοπιστωτική κρίση που τα αποτελέσματά της διαφαίνονται έντονα έως και τις ημέρες μας, με άγνωστο ακόμα το μέγεθος των τελικών συνεπειών και των μεταβολών που θα επέλθουν σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής, επιχειρηματικής και πολιτικής δραστηριότητας.

Υπό αυτό το πρίσμα, κύριο ρόλο στην υποστήριξη των επιχειρηματικών χρηματοοικονομικών συναλλαγών, όπως είναι οι συγχωνεύσεις και εξαγορές, οι οποίες χαρακτηρίζονται από μεγάλη αβεβαιότητα, διαδραματίζει η κατάρτιση και ορθή εφαρμογή οικονομικών μοντέλων, σκοπός των οποίων είναι η άμβλυνση των κινδύνων και προκλήσεων που ενδέχεται να προκύψουν από τις συναλλαγές.

Εξετάζοντας πιο προσεκτικά την επιχείρησή σας

Η χρησιμότητα και η ευρεία εφαρμογή των χρηματοοικονομικών μοντέλων τα καθιστούν κρίσιμα για την αξιολόγηση του κινδύνου των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, όπως είναι μία συγχώνευση ή εξαγορά. Οι εταιρείες χρησιμοποιούν αντίστοιχα μοντέλα εδώ και καιρό για να αντιμετωπίσουν την αβεβαιότητα στην επιχειρηματική τους λειτουργία, καθώς αυτά προσφέρουν υποστήριξη στις εταιρίες κυρίως με δύο τρόπους.

  1. Υποδεικνύουν στους διαχειριστές να εξετάσουν προσεκτικά την επιχείρησή τους, προσδιορίζοντας τους παράγοντες που προσδίδουν αξία στην επιχείρηση. Η μοντελοποίηση εκθέτει τους βασικούς κινδύνους που αντιμετωπίζει η επιχείρηση και τονίζει τα κενά σε γνώση και δεδομένα.
  2. Τα μοντέλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ποσοτικοποίηση ή την αξιολόγηση της αβεβαιότητας (για παράδειγμα, χρησιμοποιώντας στοχαστική μοντελοποίηση ή / και δέντρα απόφασης), εξετάζοντας τον αντίκτυπο και την ευαισθησία των διαφόρων παραδοχών και εξωτερικών σεναρίων και ενεργούν ως δοκιμαστικό εργαλείο για την εξέταση και εφαρμογή διαφορετικών στρατηγικών αποφάσεων.

Ο κίνδυνος στο πλαίσιο συναλλαγών

Η αβεβαιότητα σε μία επιχείρηση εμφανίζεται σε δύο μορφές: τα πράγματα που γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι είναι αβέβαια (οι πωλήσεις της τρέχουσας εβδομάδας ή οι παραγγελίες του επόμενου μήνα) και απρόβλεπτα γεγονότα, όπως η ξαφνική πτώχευση ενός βασικού προμηθευτή.

Οι «γνωστές» αβεβαιότητες μπορούν να αξιολογηθούν χρησιμοποιώντας μία ανάλυση ευαισθησίας και έναν προγραμματισμό σεναρίων. Η ανάλυση ευαισθησίας επιτρέπει την κατανόηση των επιπτώσεων κάποιων απλών αλλαγών σε βασικές υποθέσεις που αφορούν την επιχείρηση. Για παράδειγμα, πόσο ευαίσθητο είναι το EBITDA στην απώλεια συγκεκριμένου πελάτη ή πόσο ευαίσθητες οι ταμειακές ροές από την αύξηση των κεφαλαιουχικών δαπανών; 

Ο προγραμματισμός των σεναρίων προχωράει ένα ακόμη βήμα παραπέρα. Σύνθετα σύνολα παραδοχών ή ανάλυσης ευαισθησίας αντιπροσωπεύουν διαφορετικές απόψεις για το πώς μπορεί να αναπτυχθεί το εξωτερικό περιβάλλον και προσδιορίζουν τον αντίστοιχο αντίκτυπο στις λειτουργίες μιας επιχείρησης. Για να  πραγματοποιηθεί αυτό, αρχικά τα μέλη της διοίκησης πρέπει να ξεκινήσουν με μια ευρεία ανασκόπηση της επιχείρησής τους, των λειτουργιών και των κινδύνων της. Στη συνέχεια, μπορούν να αναπτύξουν εναλλακτικές υποθέσεις σχετικά με το εξωτερικό περιβάλλον (ανταγωνισμός, ισοτιμίες, πληθωρισμός, κανονισμοί), πριν εισάγουν αυτές τις οικονομικές παραδοχές στο μοντέλο για την αποτύπωση των επιπτώσεών τους στην επιχείρηση. Τέλος, μπορούν να εξετάσουν (και να διαμορφώσουν) τον τρόπο άμβλυνσης ή ανταπόκρισης σε τέτοιες περιστάσεις με άμεσες και μακροπρόθεσμες διορθωτικές ενέργειες.

Οι «άγνωστοι» κίνδυνοι και μεταβλητές είναι εξ ορισμού άγνωστοι μέχρι να εμφανιστούν και να πραγματοποιηθούν. Η ανάλυση προσομοίωσης ακραίων σεναρίων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να κατανοήσουν οι μέτοχοι και οι επενδυτές πόσο είναι το ανεκτό επίπεδο κινδύνου που μπορεί να απορροφηθεί πριν μια επιχείρηση αντιμετωπίσει τέτοιες οικονομικές δυσκολίες. Η ανάλυση αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί από στοχαστικά μοντέλα και ανάλυση δεδομένων, τα οποία δίνουν την δυνατότητα στις επιχειρήσεις να ποσοτικοποιούν, στο μέγεθος του δυνατού, τους άγνωστους κινδύνους που υφίσταται μία επιχείρηση. Για παράδειγμα, η στοχαστική μοντελοποίηση χρησιμοποιεί στατιστικές τεχνικές για την εκτέλεση πολλαπλών προσομοιώσεων και την ακριβέστερη ποσοτικοποίηση της πιθανότητας πραγματοποίησης κάποιου γεγονότος. Η ευρεία ανάλυση δεδομένων μπορεί να προσφέρει πληροφορίες που παράγονται από ιστορικά στοιχεία με σκοπό την καλύτερη κατανόηση των μελλοντικών εμπορικών κινήτρων και την ελαστικότητα λειτουργικών υποθέσεων. Εν προκειμένω, το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι πόσες επιχειρήσεις έχουν την ικανότητα και τις δεξιότητες για την χρήση αυτών των εργαλείων.

Συμπερασματικά, η έλλειψη εμπιστοσύνης και η αβεβαιότητα σε μία επιχείρηση μπορούν να αποτελέσουν τροχοπέδη σε οποιαδήποτε χρηματοοικονομική συναλλαγή, όπως είναι μία συγχώνευση ή εξαγορά. Τα εύρωστα χρηματοοικονομικά μοντέλα μπορούν να προσδώσουν εμπιστοσύνη σε μία επιχείρηση και να συμβάλουν στην άμβλυνση της αβεβαιότητας και των συναφών εξόδων που προκύπτουν από αυτή. Ενδεικτικά παραθέτουμε παρακάτω 10 τρόπους για μείωση της αβεβαιότητας στην επιχείρησή σας μέσω της εφαρμογής κατάλληλων μοντέλων και τεχνικών. Η εμπειρία μας έχει δείξει πως επιχειρήσεις οι οποίες είχαν αναγνωρίσει τις ελλείψεις τους σε σημεία όπως τα παρακάτω, κατάφεραν να τα αντιμετωπίσουν κάνοντας χρήση των επαγγελματικών μας συμβουλών, μοντέλων και αναλύσεων. 

10 τρόποι για μείωση της αβεβαιότητας
Ο ρόλος των μοντέλων

  1. Ισχυρά θεμέλια – οι διαχειριστές πρέπει να αναπτύξουν ένα ισχυρό μοντέλο χρησιμοποιώντας τεχνικές και αρχές βέλτιστης πρακτικής.
  2. Επιχειρησιακή σαφήνεια - το οικονομικό μοντέλο αντικατοπτρίζει την επιχείρηση και για αυτό η ακρίβειά του καταδεικνύει την αντίληψη των διαχειριστών για την επιχείρηση.
  3. Δομική επάρκεια - το μοντέλο πρέπει να είναι πλήρες και να καλύπτει όλες τις απαραίτητες λεπτομέρειες. 
  4. Συνέπεια - το μοντέλο πρέπει να είναι συνεπές με τα ιστορικά και τα τρέχοντα δεδομένα και, όταν αποκλίνει, οι διαφορές θα πρέπει να περιγράφονται πλήρως και με σαφήνεια.
  5. Διαχείριση δεδομένων – οι διαχειριστές θα πρέπει να διαχειρίζονται προσεκτικά τις πληροφορίες που εισάγονται στο μοντέλο.
  6. Προβλέψεις – οι διαχειριστές δεν θα πρέπει να ορίζουν υπερβολικά συντηρητικά προστατευτικά μέτρα σε ήδη συντηρητικές προβλέψεις.
  7. Ευθυγράμμιση των βασικών δεικτών αποδοτικότητας (KPI) – Οι επιχειρηματικοί δείκτες αποδοτικότητας θα πρέπει να συμβαδίζουν με τους κινδύνους της επιχείρησης.
  8. Συγχρονισμός – οι διαχειριστές πρέπει να διατηρούν το μοντέλο σε απόλυτο συγχρονισμό με τις τρέχουσες επιδόσεις της επιχείρησης για την άμεση αντιμετώπιση οποιονδήποτε αβεβαιοτήτων και προβλημάτων.
  9. Πλήρης υποστήριξη – θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα για την πλήρη τεκμηρίωση του μοντέλου, των βασικών υπολογισμού του, των παραδοχών του και του τρόπου με τον οποίο εισάγονται οι πληροφορίες.
  10. Ανεξάρτητος έλεγχος – οι διαχειριστές θα πρέπει να βεβαιώνουν ότι το μοντέλο έχει υποβληθεί σε ανεξάρτητο έλεγχο, είτε από κάποιον τρίτο είτε από κάποιον εντός της επιχείρησης.