De toekomst van belastingafdelingen is geen verre realiteit, maar speelt zich nu af. Naarmate de wereldwijde belastingregels complexer worden en de verwachtingen van belanghebbenden met betrekking tot transparantie en duurzaamheid toenemen, moeten belastingafdelingen vandaag actie ondernemen om zich voor te bereiden op morgen. Dit artikel gaat in op de veelzijdige dynamiek van de toekomstige fiscale afdeling en biedt inzichten en strategieën voor wereldwijd opererende belastingdirecteuren.  

De toekomst van belastingafdelingen is niet alleen een kwestie van aanpassen aan de huidige trends, maar ook van proactief voorbereiden op wat in het verschiet ligt. Naast de kritieke elementen zoals fiscale transparantie, integratie op het gebied van milieu, maatschappij en goed bestuur (ESG) en technologische vooruitgang, zijn er nog drie gebieden die aandacht vragen: scenarioplanning, bijscholing van belangrijke resources en de mogelijke impact van politieke verschuivingen, zoals de recente verkiezing van president Trump en de gevolgen daarvan voor de wereldeconomie. Deze elementen zijn essentieel voor belastingafdelingen om wendbaar, veerkrachtig en concurrerend te blijven in een wereld die steeds complexer en onvoorspelbaarder wordt. 

Dit artikel is geschreven door Mario van den Broek ([email protected] ) en Dick Brinkhof ([email protected] ). Mario en Dick maken deel uit van RSM Netherlands International Tax Services.   

De groeiende noodzaak van belastingtransparantie: Een oproep tot actie 

Belastingtransparantie is niet langer een niche, maar een wereldwijde verwachting. Overheden, investeerders en het publiek eisen meer inzicht in de manier waarop bedrijven omgaan met hun belastingverplichtingen, vooral in de context van multinationale operaties. Deze verschuiving wordt gedreven door een groeiend besef dat belastingpraktijken niet alleen een kwestie van naleving zijn, maar ook een weerspiegeling van de ethische houding en betrokkenheid van een bedrijf bij maatschappelijk verantwoord ondernemen. 

Rapportage per land (CbCR): Een nieuwe standaard 

De opkomst van Country-by-Country Reporting (CbCR) is een van de belangrijkste ontwikkelingen op dit gebied. Geïntroduceerd als onderdeel van het Base Erosion and Profit Shifting (BEPS) initiatief van de OESO, vereist CbCR dat multinationale ondernemingen gedetailleerde informatie over hun wereldwijde activiteiten bekendmaken, inclusief inkomsten, winst, betaalde belastingen en andere belangrijke financiële gegevens per land. Deze mate van transparantie is bedoeld om belastingontwijking tegen te gaan door belastingautoriteiten een duidelijker beeld te geven van waar economische activiteiten plaatsvinden en waar winsten worden gerapporteerd. 

Voor belastingafdelingen is CbCR niet alleen een oefening in naleving, maar een strategische noodzaak. Bedrijven moeten bereid zijn om hun belastingstrategieën uit te leggen en hun belastingbetalingen in elke jurisdictie te rechtvaardigen, vooral in gevallen waar de effectieve belastingtarieven laag lijken. Dit vereist een robuust intern kader voor gegevensverzameling, analyse en rapportage, evenals duidelijke communicatiestrategieën om tegemoet te komen aan de bezorgdheid van potentiële belanghebbenden. In de toekomst moet er nu aan deze eisen worden voldaan, omdat nalatigheid kan leiden tot reputatieschade, boetes en verlies van vertrouwen bij beleggers. 

Om aan deze eisen te voldoen, moeten belastingafdelingen steeds meer vertrouwen op geavanceerde technologische oplossingen. Gegevensanalyse en kunstmatige intelligentie (AI) worden onmisbare hulpmiddelen voor het stroomlijnen van het CbCR-proces. Deze technologieën stellen bedrijven in staat om enorme hoeveelheden gegevens uit meerdere rechtsgebieden in realtime te verzamelen, verwerken en analyseren, waardoor het risico op fouten afneemt en naleving van de wettelijke vereisten wordt gewaarborgd. 

Bovendien is blockchaintechnologie in opkomst als een potentiële game-changer voor het verbeteren van de fiscale transparantie. Door een veilig, onveranderbaar grootboek van transacties te bieden, kan blockchain bedrijven helpen om de integriteit van hun belastinggegevens aan te tonen en verifieerbaar bewijs van naleving te leveren. Hoewel blockchain zich nog in een vroeg stadium bevindt, kan het het vertrouwen in en de transparantie van wereldwijde belastingrapportage aanzienlijk verbeteren. In de toekomst moeten deze technologieën nu worden toegepast om de concurrentie voor te blijven. 

De uitdaging voor Amerikaanse bedrijven met wereldwijde activiteiten: meer doen met minder 

Voor multinationale ondernemingen die in de VS gevestigd zijn, zijn de uitdagingen van het navigeren door dit nieuwe tijdperk van belastingtransparantie bijzonder acuut. Deze bedrijven moeten voldoen aan een complex web van nationale en internationale belastingregels.  

Tegelijkertijd hebben veel Amerikaanse bedrijven te maken met een gebrek aan middelen, waarbij van belastingafdelingen wordt gevraagd om meer te doen met minder. Budgettaire druk, in combinatie met de toenemende complexiteit van de belastingwetgeving, betekent dat belastingdirecteuren innovatieve manieren moeten vinden om hun verantwoordelijkheden te beheren zonder afbreuk te doen aan compliance of strategische doelstellingen. Dit betekent vaak dat er moeilijke beslissingen moeten worden genomen over waar de beperkte middelen moeten worden ingezet, waarbij de noodzaak van naleving moet worden afgewogen tegen de wens om waarde te creëren door middel van strategische belastingplanning. 

Een benadering die veel Amerikaanse bedrijven hanteren is het selectief uitbesteden van bepaalde belastingtaken, zoals compliance en rapportage, aan externe dienstverleners. Hierdoor kunnen interne belastingteams zich richten op activiteiten met een hogere waarde, zoals belastingstrategie en risicobeheer, terwijl routinetaken efficiënt en nauwkeurig worden afgehandeld. Uitbesteding vereist echter ook zorgvuldig toezicht om ervoor te zorgen dat externe partners op één lijn zitten met de bredere (wereldwijde) ESG- en governance-doelstellingen van het bedrijf. In de toekomst moeten deze strategische beslissingen nu worden genomen om de toewijzing van middelen te optimaliseren en de naleving van wet- en regelgeving te handhaven. 

Bijscholing van belangrijke bronnen: Investeren in talent voor de toekomst 

Naarmate het fiscale landschap complexer wordt, evolueren ook de vaardigheden die nodig zijn om er doorheen te navigeren. Belastingafdelingen moeten investeren in de bijscholing van hun belangrijkste resources om ervoor te zorgen dat ze over de expertise beschikken die nodig is om nieuwe uitdagingen aan te gaan en nieuwe kansen te benutten. 

De toenemende afhankelijkheid van technologie, het groeiende belang van ESG-overwegingen en de complexiteit van de wereldwijde belastingwetgeving hebben een vaardighedenkloof gecreëerd op veel belastingafdelingen. Traditionele belastingexpertise is niet langer voldoende; belastingprofessionals moeten ook bedreven zijn in data-analyse, digitale tools en duurzaamheidsrapportage. 

Om deze kloof te overbruggen, moeten belastingafdelingen zich richten op: 

  • Voortdurend leren: Moedig belastingprofessionals aan om permanente opleidingen en trainingen te volgen op gebieden zoals data analytics, AI en ESG-rapportage.
  • Multifunctionele samenwerking: Stimuleer samenwerking tussen belastingprofessionals en experts op andere gebieden, zoals IT en duurzaamheid, om een meer holistisch begrip te krijgen van de behoeften van de organisatie.
  • Gemelleerd talent aantrekken: Trek professionals aan met diverse achtergronden en vaardigheden, waaronder mensen met ervaring in technologie, duurzaamheid en internationaal business. 

Fiscale leiders spelen een cruciale rol in het stimuleren van de bijscholingsagenda. Door prioriteit te geven aan talentontwikkeling en een cultuur van continu leren te creëren, kunnen ze ervoor zorgen dat hun teams zijn toegerust voor de uitdagingen van de toekomst. Dit omvat het bieden van toegang tot trainingsprogramma's, mentormogelijkheden en middelen waarmee tax professionals de curve voor kunnen blijven. In de toekomst moet er nu worden geïnvesteerd in talent om een bekwaam en flexibel personeelsbestand op te bouwen dat succes op lange termijn kan stimuleren. 

Integratie van ESG, technologie en governance: een holistische benadering 

Om deze uitdagingen met succes aan te gaan, moeten belastingafdelingen een holistische aanpak hanteren die ESG-principes, technologie en global governance in hun activiteiten integreert. Dit vereist een duidelijk begrip van hoe deze elementen op elkaar inwerken en elkaar beïnvloeden, evenals een commitment om belastingstrategieën af te stemmen op bredere bedrijfsdoelstellingen. 

Bedrijven die prioriteit geven aan ESG-doelstellingen kunnen bijvoorbeeld kiezen voor groene belastingstrategieën, zoals investeren in projecten voor hernieuwbare energie of profiteren van belastingvoordelen voor duurzame praktijken. Deze strategieën ondersteunen niet alleen de ESG-doelstellingen van het bedrijf, maar versterken ook de reputatie en het vertrouwen van belanghebbenden. Ze vereisen echter ook zorgvuldige planning om ervoor te zorgen dat ze op een fiscaal efficiënte manier worden geïmplementeerd en voldoen aan alle relevante regelgeving. In de toekomst moeten belastingstrategieën nu worden afgestemd op ESG-doelstellingen om waarde op lange termijn te creëren. 

Tegelijkertijd kan technologie een krachtige bijdrage leveren aan deze integratie. Door gebruik te maken van voorspellende analyses en AI-gedreven inzichten kunnen fiscale afdelingen mogelijkheden identificeren om hun fiscale strategieën af te stemmen op ESG-doelstellingen, zoals het optimaliseren van de fiscale behandeling van duurzame investeringen of het identificeren van potentiële risico's in de toeleveringsketen. Deze technologieën kunnen ook de samenwerking tussen afdelingen verbeteren, waardoor fiscale teams nauwer kunnen samenwerken met teams op het gebied van duurzaamheid, financiën en juridische zaken om geïntegreerde strategieën te ontwikkelen die waarde creëren voor de organisatie. De toekomst draait om het nu inzetten van technologie om een concurrentievoordeel te behalen. 

Tot slot is effectief bestuur essentieel om ervoor te zorgen dat deze strategieën consistent en transparant worden geïmplementeerd. Dit vereist een sterke samenwerking tussen belastingafdelingen en andere functies, evenals met externe belanghebbenden zoals regelgevers, investeerders en branchegroepen. Door een cultuur van open communicatie en gedeelde verantwoordelijkheid te stimuleren, kunnen bedrijven vertrouwen en geloofwaardigheid opbouwen bij belanghebbenden, waardoor ze beter in staat zijn om te navigeren door de complexiteit van de wereldwijde belastingomgeving. In de toekomst moet het bestuur nu worden versterkt om succes op de lange termijn te garanderen. 

Scenarioplanning: Voorbereiden op het onbekende 

In een snel veranderende wereldwijde fiscale omgeving is scenarioplanning een onmisbaar hulpmiddel geworden voor fiscale afdelingen. Het vermogen om te anticiperen en je voor te bereiden op mogelijke toekomstige gebeurtenissen is cruciaal voor het omgaan met onzekerheid en om ervoor te zorgen dat organisaties niet verrast worden door veranderingen in de regelgeving, economische verschuivingen of geopolitieke ontwikkelingen. 

Tax directors moeten niet alleen op de hoogte blijven van de huidige ontwikkelingen op het gebied van regelgeving, maar ook anticiperen op toekomstige trends en hun mogelijke impact op de organisatie. Dit omvat scenarioplanning om de mogelijke uitkomsten van nieuw belastingbeleid te modelleren, zoals het voorgestelde wereldwijde minimum belastingtarief in het kader van de tweede pijler van de OESO, en het ontwikkelen van noodplannen om deze veranderingen het hoofd te bieden. 

Bij scenarioplanning worden meerdere plausibele toekomstscenario's gecreëerd op basis van verschillende aannames over belangrijke variabelen, zoals veranderingen in belastingtarieven, nieuwe internationale belastingovereenkomsten of verschuivingen in politiek leiderschap. Door deze scenario's te modelleren, kunnen belastingafdelingen potentiële risico's en kansen identificeren, noodplannen ontwikkelen en weloverwogen beslissingen nemen die in lijn zijn met de strategische doelstellingen van de organisatie. 

Voor Amerikaanse bedrijven betekent dit ook dat ze rekening moeten houden met de mogelijke impact van binnenlandse belastinghervormingen, zoals wijzigingen in het vennootschapsbelastingtarief of de introductie van nieuwe stimuleringsmaatregelen voor duurzame investeringen. Door een proactieve benadering van belastingplanning kunnen bedrijven profiteren van nieuwe kansen en tegelijkertijd potentiële risico's beperken. De toekomst is nu anticiperen op deze veranderingen en je dienovereenkomstig voorbereiden. 

Scenarioplanning integreren in fiscale strategie 

Om scenarioplanning effectief te integreren, moeten belastingafdelingen: 

  • Samenwerken tussen functies: Nauw samenwerken met financiële, strategische en risicomanagementteams om ervoor te zorgen dat fiscale scenario's aansluiten bij bredere organisatiedoelen.
  • Maak gebruik van technologie: Gebruik geavanceerde analyses en AI-gestuurde tools om complexe scenario's te modelleren en hun mogelijke impact op de belastingpositie van de organisatie te beoordelen.
  • Scenario's actueel houden: Voortdurend wereldwijde ontwikkelingen volgen en scenario's updaten en actueel houden door rekening te houden met nieuwe informatie en veranderende omstandigheden. 

De onzekere toekomst kan met scenarioplanning, voldoende aanpassingsvermogen en de daadkracht met vertrouwen tegemoet worden getreden. 

De toekomst is nu 

De recente verkiezing van president Trump heeft een nieuwe laag van onzekerheid geïntroduceerd in het wereldwijde economische en fiscale landschap. Hoewel het nog te vroeg is om de volledige impact van zijn beleid te voorspellen, moeten belastingafdelingen voorbereid zijn op mogelijke verschuivingen die van invloed kunnen zijn op hun activiteiten. De regering van president Trump zal zich waarschijnlijk richten op een aantal belangrijke gebieden die aanzienlijke gevolgen kunnen hebben voor het wereldwijde belasting- en economische beleid:

  • Vennootschapsbelastingtarieven: Tijdens zijn vorige termijn heeft president Trump aanzienlijke verlagingen van de vennootschapsbelasting doorgevoerd via de Tax Cuts and Jobs Act (TCJA). Het is mogelijk dat zijn regering verdere belastingverlagingen of wijzigingen in het bestaande belastingbeleid nastreeft, wat invloed kan hebben op zowel binnenlandse als internationale belastingstrategieën.
  • Handelsbeleid: President Trump is historisch gezien voorstander van een meer protectionistische benadering van de handel, waaronder het opleggen van tarieven en het heronderhandelen van handelsovereenkomsten. Dit beleid zou kunnen leiden tot grotere handelsspanningen en verstoringen in wereldwijde toeleveringsketens, met gevolgen voor grensoverschrijdende transacties en transfer pricing strategieën.
  • Internationale belastingovereenkomsten: De Trump-administratie kan een meer unilaterale aanpak van internationale belastingovereenkomsten hanteren, waarbij bestaande kaders zoals het BEPS-initiatief van de OESO of de wereldwijde minimumbelasting onder pijler twee mogelijk ter discussie worden gesteld. Dit kan onzekerheid creëren voor multinationale ondernemingen en vereist van belastingafdelingen dat ze zich snel aanpassen aan nieuwe regelgevingen. 

Om door deze mogelijke veranderingen te navigeren, moeten belastingafdelingen: 

  • Volg de ontwikkelingen op de voet: Blijf op de hoogte van beleidsaankondigingen en wetsvoorstellen van de Trump-administratie, evenals hun mogelijke impact op wereldwijde belastingregelgeving.
  • Betrokkenheid bij belangenbehartiging: Werk samen met industriegroepen en handelsverenigingen om te pleiten voor beleid dat een stabiel en voorspelbaar belastingklimaat ondersteunt. 
    Belastingstrategieën aanpassen: Bereid zijn om belastingstrategieën aan te passen in reactie op nieuw beleid, zoals wijzigingen in vennootschapsbelastingtarieven of handelstarieven, terwijl u de bestaande regelgeving blijft naleven. 

Conclusie 

In de toekomst moeten we waakzaam blijven en ons aanpassen aan politieke verschuivingen, zodat fiscale afdelingen effectief kunnen reageren op veranderingen in het wereldwijde economische landschap. De toekomst van fiscale afdelingen is geen verre realiteit, maar is hier en vereist nu actie. Door de dubbele eis van transparantie en duurzaamheid te omarmen, kunnen belastingafdelingen hun organisaties positioneren voor succes op de lange termijn in een wereld die steeds meer onderling verbonden en gereguleerd is. Voor Amerikaanse bedrijven met wereldwijde activiteiten zal dit een gezamenlijke inspanning vereisen om concurrerende prioriteiten in evenwicht te brengen, beperkte middelen te beheren en ontwikkelingen in de regelgeving voor te blijven. 

Met een strategische, toekomstgerichte aanpak kunnen tax directors echter niet alleen deze uitdagingen aangaan, maar ook waarde creëren voor hun organisaties en bijdragen aan duurzame groei en succes in de komende jaren. De toekomst is niet iets om passief op te anticiperen - het is iets om actief vorm te geven door vandaag doortastend op te treden. De tijd om te handelen is nu. 

RSM is toonaangevend op het gebied van internationale belastingen. We bieden regelmatig inzichten door middel van trainingen en het delen van thought leadership op basis van gedetailleerde kennis van ontwikkelingen in de sector en praktische toepassingen in de samenwerking met onze klanten. Als je meer wilt weten, neem dan contact op met een van onze consultants.