Slechts één op de drie familiebedrijven overleeft de overdracht van de oprichters aan hun kinderen. Het succesvol loslaten van de onderneming vergt tijdig beginnen en voorbereidend werk doen. Uiteraard geldt dit voor de fiscale optimalisatie: want om de bedrijfsopvolging toe te kunnen passen, ben je gehouden aan termijnen. Maar ook het emotionele aspect en het verhogen van de betrokkenheid binnen de familie, kost tijd.

Regie pakken

Wanneer de tijd rijp is voor de volgende generatie, ontstaat er voor de zittende bestuurder (en voor de familie) een interessant tijdperk. Het tijdperk staat in het teken van loslaten en overdragen. Dat binnen deze fase juist ook veel regie pakken centraal kan staan, is waar bestuurders zich niet altijd bewust van zijn.

Het regie pakken ziet vooral op een goede inrichting van het loslaten. Om met een gerust hart over te kunnen dragen aan de volgende generatie en alle verhoudingen (de rol van bestuurder, aandeelhouder maar ook vooral van het familielid) optimaal te behouden.

Familiestatuut

Uit onderzoek is gebleken dat familiebedrijven met een betrokken familie beter presteren. Het creëren van een betrokken familie kan een uitdaging zijn en vereist vooral een investering van tijd en aandacht. De individuele verschillen van de familieleden en de gezamenlijke visie van de onderneming kunnen hierbij botsen. Door de visie en de missie van de onderneming, maar ook van de familie helder te krijgen, kan er worden gewerkt aan de gezamenlijke binding.

Het familiestatuut kan hierbij behulpzaam zijn. Door gezamenlijk een familiestatuut op te stellen, wordt bepaald wat de missie en de visie van de familie is. Het statuut zelf is de uiteindelijke optekening van deze missie en visie, maar de weg er naar toe is minstens zo relevant voor de bonding van de familie. Door gezamenlijk aan de inhoud van het statuut te werken en te luisteren naar elkaars input, komen de belangen, ideeën en idealen van alle betrokkenen naar voren. Hierdoor kan er bewust worden gestuurd op betrokkenheid en op de familiecultuur. 

Door rekening te houden met onderlinge overeenkomsten, verschillen en persoonlijke competenties van de familieleden, wordt de samenhorigheid binnen de familie aangesproken. Daarnaast kan de betrokkenheid van familieleden worden verhoogd doordat op papier is gezet wat belangrijk is voor de familie; de familiewaarden. Familiewaarden kunnen betrekking hebben op het persoonlijk contact tussen de familieleden onderling (bijvoorbeeld: bedrijfsbezoeken, festiviteiten en gezamenlijke momenten inplannen) maar kunnen ook betrekking hebben op bedrijfsaangelegenheden, zoals tijdige informatievoorziening over belangrijke wijzigingen binnen het bedrijf of het vragen van advies aan de familie bij grote beslissingen. De betrokkenheid van de familieleden bij de familie en de onderneming zal toenemen door een familiestatuut.

Kernwaarden binnen de familie en bedrijfsopvolging

De decembermaand is een periode waarin veel families samenkomen. De feestdagen en de dagen daarna kunnen een goede aanleiding zijn om te reflecteren op de waarden die we willen doorgeven aan de volgende generatie: bedrijfswaarden, maar ook familiewaarden. Net zoals kerst een tijd is van het doorgeven van tradities, symboliseert de overdracht van een familiebedrijf de voortzetting van een erfenis en het behoud van kernwaarden. Want juist het uitdragen van deze kernwaarden door de hele achterban zorgt voor betrokkenheid, ook, maar misschien ook wel juist tijdens de bedrijfsopvolging.