Het wereldwijde economische landschap van maart 2025 weerspiegelt volatiliteit, gekenmerkt door escalerende handelsspanningen, verschuivingen in de regelgeving en geopolitieke onzekerheden. In deze 'geo-economische storm' staan belastingafdelingen voor ongekende uitdagingen die vragen om een proactieve en flexibele aanpak. 

In plaats van reactief te zijn op elke nieuwe ontwikkeling, ligt de sleutel in het beheersen van de kunst van scenarioplanning. Door te anticiperen op mogelijke toekomsten kunnen belastingafdelingen zichzelf uitrusten om met wendbaarheid en vooruitziendheid door de complexiteit van dit evoluerende landschap te navigeren.

Dit artikel is geschreven door Juan Dosal ([email protected]) en Kseniia Shakhnazarova ([email protected]). Juan en Kseniia maken deel uit van RSM Nederland Belastingadviseurs, met een focus op International Tax.

De kern van effectieve scenarioplanning ligt in het erkennen dat de toekomst niet één voorspelbaar pad is. In plaats daarvan is het een reeks mogelijkheden die worden gevormd door een veelheid aan onderling verbonden factoren. In deze context moeten belastingafdelingen verder gaan dan traditionele prognoses en een meer dynamische aanpak omarmen die rekening houdt met een spectrum van mogelijke uitkomsten. Stelt u zich bijvoorbeeld de impact voor van een plotselinge verschuiving in het handelsbeleid. In plaats van overrompeld te worden, kunnen belastingafdelingen scenario's ontwikkelen die de mogelijke effecten van verschillende beleidswijzigingen op hun activiteiten modelleren. Dit omvat niet alleen het analyseren van historische gegevens, maar ook het overwegen van de mogelijke motivaties en acties van de belangrijkste belanghebbenden.

Een van de meest kritieke gebieden voor scenarioplanning is de impact van handelsconflicten en tarieven. Belastingafdelingen moeten modellen ontwikkelen die de effecten van verschillende tarieftarieven op hun toeleveringsketens, verrekenprijzen en algehele winstgevendheid simuleren. Dit vereist een diepgaand begrip van hun waardeketens en het vermogen om potentiële kwetsbaarheden te identificeren. Door scenario's te creëren waarin verschillende tariefscenario's worden verkend, kunnen belastingafdelingen noodplannen ontwikkelen die verstoringen tot een minimum beperken en hun belastingstrategieën optimaliseren. Een scenario kan bijvoorbeeld de impact onderzoeken van een plotselinge verhoging van de tarieven op goederen uit een specifieke regio, waardoor het ministerie alternatieve inkoopstrategieën of aanpassingen van hun verrekenprijsbeleid overweegt.

Ook de toenemende complexiteit van de wereldwijde belastingregelgeving vereist een robuuste scenarioplanning. 

Regelgeving zoals het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) van de EU en de wereldwijde minimumbelasting van de tweede pijler van de OESO introduceren nieuwe lagen van complexiteit die een zorgvuldige analyse vereisen. Belastingafdelingen moeten scenario's ontwikkelen die de mogelijke impact van deze regelgeving op hun nalevingsverplichtingen en belastingverplichtingen onderzoeken. Dit houdt niet alleen in dat de technische details van de regelgeving moeten worden begrepen, maar ook dat moet worden nagedacht over de wisselwerking tussen deze en andere nationale beleidsmaatregelen en andere internationale overeenkomsten. Door te anticiperen op mogelijke wijzigingen in de regelgeving kunnen belastingafdelingen hun nalevingsstrategieën proactief aanpassen en het risico op niet-naleving minimaliseren.

De kwetsbaarheid van wereldwijde toeleveringsketens voegt een extra laag complexiteit toe aan scenarioplanning. Belastingafdelingen moeten scenario's ontwikkelen die de mogelijke impact van verstoringen van de toeleveringsketen op hun activiteiten onderzoeken. Dit houdt in dat er rekening wordt gehouden met een reeks mogelijke gebeurtenissen, zoals natuurrampen, politieke instabiliteit en faillissementen van leveranciers. Door op deze risico's te anticiperen, kunnen belastingafdelingen noodplannen ontwikkelen die de bedrijfscontinuïteit waarborgen en financiële verliezen minimaliseren. Een scenario kan bijvoorbeeld de impact van een plotselinge havensluiting op de levering van kritieke componenten onderzoeken, waardoor de afdeling alternatieve logistieke strategieën of voorraadbeheerbeleid overweegt.

Om scenarioplanning effectief uit te voeren, moeten belastingafdelingen een collaboratieve en cross-functionele aanpak omarmen. Dit houdt in dat nauw wordt samengewerkt met andere afdelingen, zoals finance, supply chain management en legal, om inzichten te verzamelen en uitgebreide scenario's te ontwikkelen. Door een cultuur van samenwerking en open communicatie te bevorderen, kunnen belastingafdelingen ervoor zorgen dat alle relevante perspectieven in overweging worden genomen en dat noodplannen zijn afgestemd op de algemene bedrijfsstrategie.

Forward Thinking 

Hoewel scenarioplanning de kernstrategie is, speelt technologie een cruciale rol bij het mogelijk maken van de uitvoering ervan. Tools voor gegevensanalyse, modelleringssoftware en samenwerkingsplatforms kunnen belastingafdelingen helpen bij het verzamelen en analyseren van gegevens, het ontwikkelen van simulaties en het communiceren van hun bevindingen. Door gebruik te maken van deze technologieën kunnen belastingafdelingen de nauwkeurigheid en efficiëntie van hun inspanningen op het gebied van scenarioplanning verbeteren.

RSM is een thought leader op het gebied van internationaal belastingadvies. We bieden frequente inzichten door middel van training en thought leadership, waarbij we gebruik maken van onze diepgaande kennis van ontwikkelingen in de sector en praktische ervaring in het werken met klanten. Wilt u meer weten, neem dan contact op met een van onze consultants.