“Snappen wat klanten doen en wat klanten willen. Dat blijft in essentie waar het in de accountancy om draait.” Dat zegt Wilfred Castricum, service line leader Assurance bij RSM en in die hoedanigheid eindverantwoordelijk voor de accountantspraktijk van RSM in Nederland.

Wilfred Castricum startte na zijn studie economie bij RSM. Dat was in 1988. “Als serviceline leader Assurance ben ik eindverantwoordelijk voor de accountancy collega's en de inhoudelijke technische kant van het accountancy vak. Daar hoort overleg met de internationale afdelingen van RSM en de Autoriteit Financiële Markten vanzelfsprekend bij. Daarnaast werk ik ook nog gewoon als extern accountant. Ik heb bij RSM verschillende taken gehad op onze verschillende vestigingen. Ik werk graag met klanten en met jonge mensen. De 35 jaar dat ik aan RSM ben verbonden zijn echt voorbij gevlogen.”

Stringenter

De accountant van vroeger bestaat niet meer is een veelgehoorde uitspraak. Wilfred Castricum onderschrijft dat voor een deel. “Denk aan IT- toepassingen, denk aan veranderende regel- en wetgeving, maar het is de klant die centraal staat. In de kern adviseren we nog steeds bedrijven en controleren we de jaarrekening. De scheiding tussen controle en advies is wel aanmerkelijk stringenter geworden. Ik vertel onze accountants dat een dossier alleen maar beter wordt als ze weten wat een klant wil en doet. Accountants zijn bovendien adviseurs. Het inschatten van risico’s is een ander belangrijk onderdeel van onze werkzaamheden. We hopen dat er wat met onze adviezen wordt gedaan. Maar dat is aan de Raad van Bestuur of de individuele ondernemer.”

Instroom

Met een assurance rapportage bevestigt de accountant dat de jaarrekening van een bedrijf een goed beeld geeft van de financiële situatie van een bedrijf en voldoet aan wet- en regelgeving. Een accountant moet daarom over een aantal competenties beschikken zoals nauwkeurigheid. In verband met het halen van deadlines is stressbestendig zijn een andere onmisbare eigenschap voor de ongeveer 400 accountants die voor RSM werken. “De uitdaging is het persoonlijke aspect en om de RSM-cultuur te bewaken. Dat is soms lastig, zeker als je als RSM beheerst groter wil worden. We blijven proberen bij de klant het verschil te maken. De directe klantenrelatie zit immers in het DNA van RSM. Natuurlijk zijn er problemen zoals de instroom. Het aantal studenten dat kiest voor de accountancy-opleiding daalt. Dat heeft zeker met beeldvorming te maken, zoals negatieve berichtgeving, de risico’s en de impressie dat accountants achter een bureau zich door een hele cijferbrij moeten worstelen. Maar accountant is bepaald geen saai beroep. Je moet kunnen omgaan met veel verschillende mensen, je ziet veel verschillende bedrijven en komt regelmatig voor lastige dilemma’s te staan. Dat moet je wel leuk vinden. Dat je daarnaast hard moet werken, deadlines halen, stressbestendig moet zijn, hoort ook bij het vak.”

Eerlijk blijven

“Naast Assurance is Non-assurance een belangrijk onderdeel van de accountancytak van RSM. In onze Non-assurance tak stellen wij jaarrekeningen op voor klanten, organiseren wij de financiële administratie en zijn financieel bedrijfsadviseur voor bedrijven. Ook hier is sprake van een groeiende regeldruk vertelt Wilfred Castricum. “Een aantal basiswerkzaamheden is inmiddels vervangen door automatisering. Daardoor ontstaat extra ruimte om meer aan het belang van de klant te denken. Ik constateer dat de adviesfunctie bij Non-assurance steeds belangrijker wordt. We zijn als RSM druk bezig ook op dat onderdeel een slag te maken zeker met betrekking tot het informeren van onze klanten. Soms help je een klant beter door 'nee' te zeggen. Altijd eerlijk blijven, niet met alle winden willen meewaaien, ook kunnen erkennen dat er een fout is gemaakt, zelf de regie houden. Anders wordt het van kwaad tot erger.”

Klaar voor de toekomst

“Uiteraard houdt RSM nieuwe ontwikkelingen op accountancygebied nauwlettend in de gaten. Zo is er momenteel met name veel aandacht voor ESG Assurance. Dit heeft alles te maken met de richtlijnen van de EU waarbij in 2027 ook niet-beursgenoteerde bedrijven dienen te rapporteren over ESG (Environment, Social en Governance). RSM investeert intern veel in trainingen op dit gebied, zodat collega’s klanten goed kunnen adviseren en ondersteunen om op tijd aan deze rapportagevereisten te kunnen voldoen.

Daarnaast zijn er binnen Assurance tal van andere specialisaties. Bijvoorbeeld op het gebied van subsidiecontrole en IT Audit waarbij collega’s helpen de kansen te optimaliseren en risico’s te minimaliseren die IT-systemen met zich meebrengen, zodat de juiste data wordt geborgd in rapportages en dashboards. Zo ontzorgen we klanten en kunnen wij zorgen voor goede processen om bijvoorbeeld de jaarrekeningcontrole zo goed mogelijk te laten verlopen.”

China

“Wat is goed voor het bedrijf, wat is goed voor de directeur en hoe ga je om met die balans. Daar praten we met enige regelmaat over.” Het zijn onderwerpen die regelmatig ter sprake komen als Wilfred Castricum met de aandeelhouders, de directie en de Raad van Commissarissen van Jan de Wit en Zonen om tafel zit. Jan de Wit en Zonen is sinds 1922 een familiebedrijf, gespecialiseerd in de export en preparatie van bloembollen en onder andere al veertig jaar actief in China. Jan de Wit zelf is juist terug uit China waar hij op de Hortiflor Expo IPM Beijing 2024 een toespraak hield over 40 jaar handel in bolgewassen met China. De beurs werd druk bezocht en Jan de Wit werd geïnterviewd voor het Chinese NOSjournaal, goed voor 1 miljard kijkers. Een echt en hecht familiebedrijf ook, gestart door Jan de Wit die werd opgevolgd door zeven zonen en die daarna negen neven telde die in het bedrijf werkzaam waren. Dat past dan weer als een jas bij RSM dat voor een deel is gericht op familiebedrijven.

Lelies

Het voornaamste exportproduct van Jan de Wit en Zonen richting China zijn lelies. Met dank aan een semantische toevalligheid. “Het Chinese woord voor Lelie is Beihe. Het betekent niet alleen Lelie maar ook eeuwige harmonie. Dat was voor ons natuurlijk een uiterst prettige bijkomstigheid”. De lelies worden in de aarde bewaard bij een temperatuur van één graad onder het vriespunt. In de rijk gevulde prijzenkast van dit in Enkhuizen gevestigde bedrijf staat tevens een belangrijke Japanse onderscheiding: de Deshima Award, die de handelsbetrekkingen tussen Nederland en Japan weerspiegelt. Als enig Nederlands bedrijf in de agrarische sector ontving Jan de Wit en Zonen deze belangrijke prijs, waardoor het in een rijtje staat met grote ondernemingen als ASML, Philips en DSM, die eveneens de Deshima Award ontvingen. Pionieren zit in de genen van deze onderneming. Japan, China, met een oude Volkswagen Kever in de barre kou naar Zweden en Finland. Verhalen genoeg.

Klimaat

De export van bloembollen is afhankelijk van veel zaken. Jan de Wit: “Aziatische klanten betalen goed en snel. Dat is een groot voordeel. Oost-Europa, Zweden, Finland, Vietnam, Taiwan, Mexico, Duitsland en nog ruim 30 andere landen waar we bolgewassen naar exporteren. We hebben als sector natuurlijk te maken met allerlei nevenfactoren. Rusland bijvoorbeeld was voor ons een belangrijke afzetmarkt. Export naar Rusland is na het uitbreken van de oorlog met Oekraïne verboden. Klimaatverandering is een andere factor die de prijs van bolgewassen beïnvloedt. De natuur is onvoorspelbaar. Denk maar aan de vele regenval van de afgelopen maanden of de hagelbuien die schade veroorzaakten.”

Zuid-Amerika

Valutaschommelingen en politieke instabiliteit. Schepen die niet meer door de Rode Zee varen waardoor de kosten van vervoer stijgen. Maar ook het sociale klimaat, bewoners die zich ongerust maken omdat ze naast een veld waar lelies worden geteeld wonen. Jan de Wit: “Duurzaamheid is een ander belangrijk item. Ons bedrijf is vrijwel papierloos. Medewerkers noteren alles op een tablet. Kortom, als exporteur van bloembollen moet je stevig in je schoenen staan. We zijn mede daarom voortdurend bezig ons afzetgebied te vergroten en risico’s te spreiden. Onze kinderen studeren niet voor niets Chinees en Spaans. Zuid-Amerika kan wel eens een groeimarkt worden.”

Familiebedrijven

In welke mate is RSM bij deze ontwikkelingen betrokken? Jan de Wit: “De accountant van RSM controleert onze jaarrekening.
Wilfred Castricum beschikt over veel know-how met betrekking tot familiebedrijven. Hij adviseert ons
over onderwerpen als financiering en verhoudingen. Het contact met RSM kwam ruim tien jaar geleden via een commissaris van ons tot stand. Vooralsnog zijn we zeer tevreden over de samenwerking. Het zit in alles, zeker ook in de personen.”