In dit inzicht belichten we de belangrijkste duurzaamheidsontwikkelingen in Europa in 2024, een jaar dat gekenmerkt wordt door belangrijke activiteiten zoals de omzetting van de CSRD in Belgisch recht, de verdere implementatie van de EU Taxonomy, de invoering van VSME's, de adoptie van de Natuurherstelwet en nog veel meer.

 

VSME: Stroomlijning van Duurzaamheidsverslaggeving voor Kmo’s

In december 2024 introduceerde EFRAG de definitieve tekst van de Vrijwillige Standaard rondom Duurzaamheidsrapportage (VSME) voor niet-beursgenoteerde kleine en middelgrote ondernemingen (Kmo’s), die een vereenvoudigd kader biedt dat is afgestemd op de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). De VSME omvat een basismodule voor de belangrijkste ESG-informatie en een uitgebreide module voor gedetailleerde rapportage. Het helpt Kmo's om hun betrokkenheid bij duurzaamheid aan te tonen, de transparantie te vergroten en toegang te krijgen tot groene financiering, terwijl het gestandaardiseerde gegevens biedt voor bedrijven die voldoen aan de CSRD. EFRAG ondersteunt Kmo’s met hulpmiddelen en richtlijnen voor een soepele invoering.

 

EUDR: Een Jaar Uitstel voor Ontbossingsvrije Handel

De EU Ontbossing Verordening (EUDR), van kracht sinds 29 juni 2023, zorgt ervoor dat bepaalde grondstoffen (bijv. vee, hout, cacao, soja, palmolie, koffie, rubber) en afgeleide producten die worden verkocht in- of uitgevoerd uit de EU ontbossingsvrij zijn. Het belangrijkste doel is om de bijdrage van de EU aan ontbossing en bosdegradatie wereldwijd te minimaliseren. De toepassingsdatum was oorspronkelijk vastgesteld op 30 december 2024, maar is voorlopig met een jaar uitgesteld tot 30 december 2025, zodat belanghebbenden meer tijd hebben om zich voor te bereiden op de zorgvuldigheidseisen. De wijziging verandert niets aan de inhoud van de verordening, alleen aan het tijdschema, waardoor de uitvoering soepeler kan verlopen. De formele goedkeuring wordt binnenkort verwacht.

 

Goedkeuring CSRD door België: Een Mijlpaal in Duurzaamheidsrapportage

Een van de belangrijke mijlpalen van 2024 is de omzetting van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) in Belgische wetgeving in november 2024. Het Belgische parlement keurde deze wetgeving goed, die nu ongeveer 2.500 bedrijven in België verplicht duurzaamheidsrapporten te publiceren over duurzaamheidsthema's op het gebied van milieu, maatschappij en bestuur (ESG). 
Om de naleving van de CSRD te ondersteunen, heeft RSM onze CSRD Readiness Self-Assessment Tool geïntroduceerd en heeft RSM België samen met Euronext een Double Materiality Guide gepubliceerd. Deze hulpmiddelen helpen bedrijven hun gereedheid te evalueren, verbeterpunten te identificeren en zowel de financiële als bredere duurzaamheidsimpact te beoordelen.
 

 

CSRD-Implementatie: Twee Jaar Uitstel voor Sectorspecifieke en Niet-EU-Rapportage 

In januari 2024 heeft het Europees Parlement ingestemd met een uitstel van twee jaar voor de volledige implementatie van de richtlijn voor duurzaamheidsrapportage voor bedrijven (CSRD), waardoor de uiterste termijnen voor sectorspecifieke en niet-EU-rapportage door bedrijven worden verlengd tot 2026. Dit geeft bedrijven meer tijd om de definitieve ESRS-normen te implementeren, waarbij sectorspecifieke richtlijnen bedrijven helpen om hun sociale en milieueffecten beter aan te pakken. Bedrijven van buiten de EU met significante activiteiten in de EU krijgen ook te maken met een uitgestelde deadline voor de standaard die ze kunnen gebruiken om 2028-gegevens te rapporteren tot 2029. Het uitstel is bedoeld om ervoor te zorgen dat de standaarden goed worden ontwikkeld op basis van de eerste ervaringen met rapportage.

 

TNFD: Richtlijnen voor Natuurtransitieplannen

De Taskforce on Nature-related Financial Disclosures (TNFD) heeft in november 2024 een discussiestuk gepubliceerd met conceptrichtlijnen voor natuurtransitieplannen voor bedrijven en financiële instellingen. Deze plannen sluiten aan bij het Kunming-Montreal Global Biodiversity Framework (GBF) om het verlies aan biodiversiteit tegen 2030 een halt toe te roepen en harmonie met de natuur te bereiken tegen 2050. Het document schetst de belangrijkste elementen van natuurtransitieplannen, zoals doelen, acties, verantwoording en middelen, maar laat klimaat- en koolstof gerelateerde kwesties buiten beschouwing. Het document is ontwikkeld in samenwerking met partners als GFANZ, SBTN en WWF en geeft bedrijven handvatten voor het definiëren en openbaar maken van deze plannen. Het document wijst ook op gebieden waar nog aan gewerkt moet worden en moedigt bedrijven aan om het raamwerk te testen voor sterkere, op biodiversiteit gerichte actie.

 

EU-Taxonomie: Stimulering van Groene Investeringen

De EU Taxonomie, geïntroduceerd in juli 2020, classificeert economische activiteiten die bijdragen aan de CO2-neutraliteitsdoelstellingen van de EU Green Deal. Het helpt bij het sturen van investeringen, het tegengaan van greenwashing, het bevorderen van een duurzame economie en het ondersteunen van de klimaat neutrale doelstellingen van de EU voor 2050. De Taxonomie omvat bijna 100 economische activiteiten in 13 sectoren en beoordeelt de subsidiabiliteit en afstemming op basis van drie criteria: substantiële bijdrage aan een van de zes milieudoelstellingen (bijv. beperking van klimaatverandering), geen significante schade aan andere doelstellingen en naleving van minimale sociale waarborgen. De taxonomie is uitgebreid met vier niet klimaatdoelstellingen. Deze update is gepubliceerd in juli 2023 en is van toepassing vanaf 2024.

 

Partnerschap tussen het GHG-Protocol en IFRS: Rapportage over Duurzaamheid op Eén Lijn Brengen

In juni 2024 ondertekenden het Greenhouse Gas (GHG) Protocol en de International Financial Reporting Standards (IFRS) Foundation een memorandum van overeenstemming (MoU) om hun samenwerking te versterken. Deze overeenkomst is erop gericht om de richtlijnen voor emissiemeting en rapportage van het GHG Protocol op één lijn te brengen met de standaarden voor financiële rapportage van de IFRS Foundation. Door deze kaders te harmoniseren, zal de samenwerking helpen de kosten voor bedrijven te verlagen en tegemoet te komen aan de behoeften van de kapitaalmarkten. Als onderdeel van het MoU zal de International Sustainability Standards Board (ISSB) een waarnemer hebben in de Independent Standards Board van het GHG Protocol, waardoor voortdurende samenwerking en updates worden gewaarborgd.

 

NRL: Een Stap Richting Biodiversiteits- en Natuurhersteldoelen

Daarnaast heeft de Raad van de EU in juni 2024 de Natuurherstelwet (NRL) aangenomen, die tot doel heeft 20% van de aangetaste land- en zeegebieden tegen 2030 en alle ecosystemen tegen 2050 te herstellen. De wet stelt bindende streefdoelen op het gebied van habitatten, bestuivers, landbouw en bossen, die zijn afgestemd op de EU Green Deal. Lidstaten moeten uiterlijk in september 2026 nationale herstelplannen indienen, waaronder 3 miljard geplante bomen tegen 2030. Deze wet biedt bedrijven de kans om hun milieu-impact te beoordelen, mitigatiestrategieën toe te passen en mogelijk een aanzienlijk rendement te behalen - 1 euro geïnvesteerd in herstel kan tot 38 euro opleveren.

 

Goedkeuring CSDDD: Nieuwe EU-Richtlijn voor Grote Bedrijven

In april 2024 keurde het EU-parlement de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) goed, die de EU-lidstaten binnen twee jaar moeten omzetten in nationale wetgeving. De richtlijn stelt bedrijven verantwoordelijk voor negatieve milieu- en mensenrechteneffecten van hun activiteiten, dochterondernemingen en waardeketen. De richtlijn is van toepassing op grote bedrijven (meer dan 1000 werknemers en een omzet van €450 miljoen, of €80 miljoen omzet met €22,5 miljoen royalties). Betrokken bedrijven moeten een beleid van zorgvuldigheidseisen opstellen, de gevolgen in kaart brengen en corrigerende maatregelen nemen. De implementatie begint in 2027, waarbij Kmo's in gerelateerde zakelijke relaties mogelijk moeten meewerken.

 

ESAP: Hoeksteen van de Europese Strategie voor Digitale Financiering

Het European Single Access Point (ESAP), dat eind 2023 door de Raad van de EU is goedgekeurd, zal financiële en duurzaamheidsgegevens van EU-bedrijven centraliseren om de toegang tot kapitaal te verbeteren. Het ESAP zal tegen de zomer van 2027 operationeel zijn en gegevens bevatten van 35 EU-verordeningen, waaronder het CSRD/ESRS en de EU Taxonomie. Bedrijven moeten zowel mens- als machine leesbare duurzaamheidsverslagen indienen, waarbij auditors de duurzaamheid moeten garanderen. Bedrijven moeten zich voorbereiden op deze nieuwe jaarlijkse rapportageverplichting.

 

RSiMS: AI-Gedreven Duurzaamheid

Kunstmatige intelligentie (AI) transformeert verschillende sectoren, waaronder duurzaamheid, en biedt zowel kansen als uitdagingen voor de economie, het milieu en de samenleving. AI is erkend in de Green Deal van de EU voor het stimuleren van klimaatactie en verbetert gegevensanalyses, verbetert klimaatvoorspellingen en verhoogt de energie-efficiëntie. Bij RSM België maken we gebruik van AI via tools zoals onze RSiMS-dashboard om bedrijven te helpen hun CO2-voetafdruk in realtime te volgen en te optimaliseren. Deze integratie ondersteunt duurzaamheidsdoelstellingen door bruikbare inzichten te verschaffen en tegelijkertijd de nauwkeurigheid en veiligheid van gegevens en de naleving van niet-financiële rapportagenormen te garanderen.

Vooruitkijkend naar 2025 zijn we benieuwd hoe de duurzaamheidsinitiatieven van 2024 zich zullen blijven ontwikkelen, samen met nieuwe ontwikkelingen die de toekomst van duurzaamheid vorm zullen geven. Zoals Peter Drucker zei: “De beste manier om de toekomst te voorspellen is door hem te creëren.” Samen geven we vorm aan een duurzamere toekomst.

 

Andere duurzaamheidsinzichten